Biadomhnak:
The Case for Christ timi cauk tialtu, Lee Strobel nih Khrihfa Pathian a rak zumh hlan ah, "Pathian kong hi hlathlainak (research) ka tuah lai i, ka zumh duh lomi phun a si zong ah, a hman ko timi langhtertu tehte ka hmuh ahcun, cu Pathian le zumhnak cu kaa tlaih lai" tiah a rak ti. Kan Lai miphun zong nih zumhnak kong ah hi bantuk lungput hi ngeih kan herh ve cang! Zumhnak phun le biaknak he pehtlai cawlcanghning phun a tam tuk cang caah, mah tein cithlatnak ttha tein ngeih lo ahcun, tlau sual a fawi ngai ngai.
Atu tan zong ah, tu lio kan buaipi ngaimi Ni 40 Rawlulhnak he pehtlai in capar hun ttial kaa tim. Keimah ttha tein ka cithlat hnu ah, thilsining kaa fianmi ka ttial lai. Cucaah nang zong nih ttha tein rak ruat ve law, cohlan le dirpi awktlak in tehte na hmuh ahcun, na zumh duh lo phun a si zongah, lunglawm tein cohlan khawh rak i zuam ve, tiah nawl ta kan duh hna.
(Part-1)
Ni 40 Rawlulh Kongah Ruahnak Hmanlo Cheukhat
A.D 2000 hlan ahcun kan Lai miphun lakah Ni 40 rawlulh kong chimtu le buaipitu an rak um rih lo ti tluk a rak si. Sihmanhsehlaw A.D 2000 hnulei ah kan miphun chungah Ni 40 rawlulhnak he pehtlai in, buaipi hram kan hun i thok ve. Ni 40 rawlulh kong chimtu kan karh, ulhtu zong kan karh i ruahchih thil tete zong a karh ve. Lai miphun chungah Ni 40 rawlulh cangmi tam lak kan ngeih cang hna caah lunglawmh awk taktak a si. Atu zongah Ni 40 rawlulh ve ding in, aa tim cuahmahmi kan miphun lakah tampi an um rih hna, ti thawng kan theih.
Dawtmi unau cheukhat nih Ni 40 rawlulhnak ah, an nunnak tiang an pek cang! Atu ah ulh ve aa timmi hna chung in, minung zeizet nih dah hlawhtlinnak an hmuh lai i zeizet nih dah an nunnak an pek rih lai, ti hngalh khawh a si lo. 2015 August thla chung ah khan, Africa ram Zimbabwean ah kum 73 tarpa rawlulhnak ah a rak thi. Cu pa thihnak kong he pehtlai in, palik nih cithlatnak an tuah tikah, Ni 40 rawlulhnak ah a thimi tampi an rak um cang. Cozah lei nawlngeitu hna zong nih, Ni 40 rawlulh ti lo ding in, an khamh hna nain “Jesuh Khrih Keneh kan zulhnak a si” an ti caah an rak kham kho hna lo. Kan miphun hi, cu bantuk dirhmun kan phan lai lo, ti ngam a si ti lo hih! Cucaah tutan cu Ni 40 rawlulh he pehtlai in capar pahnih thum hrawng in hun ttial kaa tim. A voikhatnak ah Ni 40 rawlulh kong ah ruahnak hmanlo kan ngeih tawnmi tete hun zohtti tuah hna u sih.
1. Ni 40 Rawlulh Hi Baibal Fialmi Ah Kan Ruah Sual Tawn.
Kan Baibal Genesis in Biathlam karlak ah rawlulhnak kong tampi a chim. Biakam Thar chung lawngah "rawl ulh" timi biafang hi voi 30 hrawng hman a si. Rawlulh kong chim a sinak tete zoh tikah, tam deuh ahcun, a ttha lei in chim a si. Biadang in chim ahcun, Baibal nih rawlulh cu thil ttha ah a cohlanmi a si. Sihmanhsehlaw Baibal chung ah voikhat hmanh tuah hrimhrim ding in "nawlpek" bantuk in fialmi a si bal lo. Tahchunhnak ah, thlacam (1 Thes. 5:17) le miphun vialte sin ah thawngtha chim ding (Matt. 28:16) hna hi cu, kan duh zong duh lo zong ah, tuah hrimhrim ding in Pathian nih nawl a kan pekmi an si. Rawlulh cu cu bantuk in nawlpek mi a si hrimhrim lo. Cucaah Ni 40 rawlulh kan i timh tikah, Pathian nih hi rawlulh hi a ka fialmi cu a si lo, tihi kan hngalh a herh.
2. Ni 40 Rawlulhmi Poh Pathian Nih Thluachuah A Pek Hna, Tiah Kan Ruah Sual Tawn.
Kan Baibal chung ah Ni 40 rawlulhmi minung 3 an um, kan ti tawn. Cu hna cu: Moses (Exo. 34), Eliah (I Siang. 19) le Jesuh (Matt. 4) an si. Hi pathum hna hi, vawlei tuanbia ah anmah dirhmun cio ah "alian nganbik" (greatest) timi min a cotu an si. Moses cu hruaitu lian nganbik (the greatest leader) tiah auh a si. Eliah cu prophet lian nganbik (the greatest prophet) tiah auh a si i Jesuh zong cawnpiaktu saya lian nganbik (the greatest teacher), tiah auh a si ve.
Khah, hi hna pathum nih lian nganbik timi dirhmun cu an co taktak ko. Sihmanhsehlaw hi hna pathum nih lian nganbik dirhmun phanh khawhnak caah an tuahmi cu Ni 40 rawlulh lawng a si hrimhrim lo. A tawinak in chim ahcun, hi hna pathum hi Pathian nawlpek (command) a zulmi bakmi an si. Ni 40 rawl an ulhnak a ruang zong, ttha tein zoh tikah, an lian ngannak aa pehtlaimi a siloning fiang tein hmuh khawh a si. Cu kong cu amah zawn ah fiang deuh in kan zoh tthan te lai. A fiangmi cu, dirhmun sang an phanhnak cu Ni 40 rawl an ulhnak he aa pehtlai hrimhrim lo, tihi a si. Cucaah Ni 40 rawlulh hi Pathian cawisannak le thluachuah hmuhnak ah kan ruah sual ahcun a palh ngaingai lai.
3. Ni 40 Rawlulh Hi Thlarau Khah Deuhnak Le Pathian Biathli Theih Deuhnak Ah Kan Ruah Sual Tawn.
Kan miphun lakah, "thlarau nun zuamcawhnak" duhsah tein a karh cuahmah, tiah ka ruah. Cu zuamcawhnak cu, thlarau lei kan pale hna nak in mipi leikap ruahning ruangah tam deuh a chuak rua, tiah ka ruah.
Kan ram thlarau lei pale hna nih rawlulh hi tthenli ah an kan tthenpiak: a. Ni 3 rawlulh, b. Ni 7 rawlulh, c. Ni 21 rawlulh le d. Ni 40 rawlulh, tiah tthen an si. Kan Lai miphun lak zumtu cheukhat nihcun, hi tthen 4 chungah aa tel lomi rawlulh cu Pathian cohlan lomi ah a ruatmi an tam cang. Tahchunhnak ah, Ni 10, Ni 8 le Ni 9 hna rawlulh cu a phung ah kan ruat ti lo. Cu nak in a poi deuh rihmi cu, Ni 3 rawlulhmi nak in Ni 7 ulhmi cu thlarau biathli thei deuh ah kan ruah hna. Ni 7 ulhmi nak in Ni 21 ulh cangmi cu thlarau nun ah a sang deuhmi le Pathian biathli thuk deuh thei ah kan ruah hna i Ni 40 rawlulh kho cangmi cu Pathian telephone tluk ah kan ruah cang hna. Cu bantuk in, Ni tam deuh rawlulh khomi poh thlarau lei sang deuh lengmang ah kan ruah hna tikah, Pathian rianttuantu tampi nih Ni tam deuh rawlulh khotu si duhnak lungthin an ngei cang. Hi kan ruahnak hi kan hlawt zau lo ahcun, Pastor le Evangelist pawl hi ceituk te dawh kan si.
Ni 40 rawlulh aa timmi hna nih, cunglei kan langhtermi ruahnak hman lo deuh tete kan ngeih ve sual ahcun, a rannak in thlau khawh i zuam hna u sih. Pathian nih a dingfel komi zumtu hna hi, hremnak a umlonak hmun ahcun, kan thihnak in kan nun hi a kan duhpiak deuh zungzal. Thihnak tiang a kan pahnter khotu a si caah, Ni 40 rawlulh aa timmi nihcun kan tinhmi a dik maw, tihi ttha tein kan ruahcikcek a herh. Baibal nihcun thil ttha ah a chiahmi a si nain tuah hrimhrim ding in a kan fialmi cu a si lo!!
-Hrambik Lian