Hi kong hi sau nawnte ka ruah hnuah atu hi ka vun tial. Lairam ah a um cia kan si pinah atu zongah a va tlung pah lengmangmi kan um ve i, Lairam ah Pathian biakning le ramdang a ummi nih Pathian kan biakning hi an i dannak nan hmuh cio ko lai dah. Hmunhma nih a ngeih caah maw? minung nih dah a ngeih?ti hi ruah phu ngai a si. Hika capar bantuk ah ka ᶵial hnawhchan cu a ᶵhatnak a tampi ko bu ah, aᶵhahnemnak (Benefit) a um rua lo hlah maw? ti lei hoih deuh in a si lai. A tanglei ahhin zoh tuah hna usih!
1. Ṭhit-umh sawmnak: Aa ᶵhi-um ding nuva nih pulpit cungin aa pummi vialte kha sawm lengmang a si ᶵheu. Mah hi Laitlang ah a um ballo. Laitlang lei in a rak tlawngmi zong an khuaruah a har pah. Sawmnak ca pek le phone chonh dih ko pinah Biakinn thengah sawmnak biachim hi an duh. Hihi an i cawn cio maw a si? asiloah ᶵhahnem an kawl dah a si hnga? Kei cu a herh lo ee, san a tlai hlei lo ee ka ti hna i, ngamh deuhmi cu ka onh lem hna lo. Pathian biaknak cu sawmnak ah kan hmang.
2. Cauk/ DVD/CD tbt zuarnak: Khrihfabu dang nih zuarter fialmi zong a si. Pumpak zong nih zuar a si. Biakinn ah thil zuar ding kan thanh (caw-ngia). Nain a cawmi an tlawmte. Cu nak cun inn kip ah kal in zuar ah manh deuh a si. Pathian biak pumhnak kha thil zuarnak ah caan ᶵha kan lak. Biakinn ah thil zuar lo ding tiah a khapmi zong an um ve.
3. Biatawi chimnak: Khual le mileng upat deuh kha biatawi chimnak kan pek hna. Lairam ahcun a um lem lo. Ramdang kan um caah a si kho. Biatawi chimnak kan pekmi hna nih politics, economic, bawmh halnak, forhfialnak tbt chim cio a si. Acheu cu an project hna power point in an kah tikah, sau taktak te caan an lak. Atu lio kawlram ah Vice president a ᶵuan liomi Pu Henry Van Ṭhio nih US a rak tlawn lioah biatawi chimnak kan pek i, Pathian nih a dawtnak tehte, tlawmpalte khi a khang. Mi lung a tling ngai. Politics kong a chim lo. A siaherhmi nakin Pathian tu kha sunparnak a pek. Biatawi le siaherh bia chimnak tu kan pek hna i, Bible chawnghlang rel tu a hlohmi zong kan um ve hoi.
4. Gospel team kalnak: Gospel team kal hi kan mino pawl caah a ᶵha. Amahbelte cu an kalning, an dihning le a santlaihning tuak le cuaithlai tikah, hmual ngeih deuh in thlen ah a ᶵha hnga maw tiah ka ruat tawn. Chin duhmi cu mi tampi in Gospel an kal tikah khrihfabu thawhlawm tangka tampi dih in an kal i thil a rit ngai. Cun an va kalnak khrihfabu caah thilrit a va si rih. Cun i hawikomhnak cu an tuah ko nain an tam ve tikah, an i thei kho cawk lo. A kalmi chung lila hmanh i theih dih a si lo. 2014 ah khan kan mino he Columbus Ohio ah Gospel team kan rak kal. Kan mino chairman nih pumhnak ah theihternak cu a vun tuah ciammam i, amah a hruaimi mino lila hmanh kha an min a thei ti hna lo ai. Cucaah mi tlawm deuh in biatak tein i timtuah in, kal sisehlaw, khrihfabu caah zaang dam deuh, a kalmi ca zongah i biatak deuh, va kalnak hmun ca zongah khing zang deuh le cinken khawh tawkte a si hnga. Tam tuk kal tikah, i biataknak nakin nuamhnak kha a tam deuh cang. Gospel kal in zu a ding pahmi zong an um ve hoi. Gospel si loin luhmuhzi le nuamhnak sawhsawh a lo pah.
5. Lawmhnak chim le theihternak tuah: Khual le mileng kan ngeih tikah, pulpit cungah lawmhnak chim kan uar ngai. Minung pakhat kha sang tuk le uar tukin theihternak kan tuah hna tikah, pumhnak chungah Pathian nih sunparnak co loin minung tu nih sunparnak kan co tawn. Lawmhnak chim le theihternak tuah ah minute 20 hna caan a hmangmi kan tam ngai. Pathian biak cu thlarau in biak le thlennak (spiritual transformation) deuh kha a si awk a si. Kannih tu cusocial transformation tu kha kan hmuitinhmi khi a lo pah. Paul nih Rom 12:2 ah “Hi vawlei kilning hin kal ve lengmang ti hlah u, sihmanhsehlaw chunglei in Pathian nih nan lungthin kha a dih umnak in in thleng hna seh, cu tikah a ᶵhami thil le Pathian nih a lawmhmi thil le a tlingmi thil kha nan hngalh khawh lai, cucu Pathian duhmi an si” a ti. Hihi thlarau thlennak (Spritual transformation) cu a si. Hika ah biahalnak a ummi cu vawlei kalning in maw kan kal lai? chunglei thlarau thlennak in dah? ti hi a si.
6. Biahmaiᶵhi chim: Pumh hruaitu, hlasatu, thlacamtu le phungchimtu nih biahmaiᶵhi saupi chim hi kan hmang ᶵheu. Pulpit cungah caan rem hmuh khi kan sunsak taktak. A caan ahcun kan biahmaiᶵhi nih mi a hnor pah hoi. Acheu cu an sermon nakin an biahmaiᶵhi a sau deuh. Pumpak feeling kha pulpit cungah kan langhter kan duh. Chairman a ne in ka siaherh bia ka chim ta lai ti hi Laimi nih kan hmang ngai. Chairman a ᶵuanmi nih pumpak siaherh bia a chim khawh timi phung a um lo. Biadang in chim ahcun, Pathian sunparnak pek le mah ᶵuanvo nakin kanmah siaherhmi kha kan ruat khun deuh tinak a si. Pumh hruaitu ka hmuh pahmi hna cu an siaherhmi an chim ta i, Bible rel le thlacam a philhmi an um. A zei deuh dah a rian taktak cu a si kun? Cucu ruah phu ngai a si ko lo maw?
7. Meeting record relnak: Meeting kan tuahmi record vialte aa pummi mipi hmaiah kan rel, kan thanh. Fund kawlnak, caw le vok thahnak tiang kan thanh. A dih hnu zongah mikip sinah, ngapih a keumi sin tiang lawmhnak chimnak ah kan hmang. Pulpit cungin caw le vok kan thah lai tiah an vun thanh tawn ah khin cun, biaknak dang nih kan thei hna sehlaw aw, ᶵih a va nung dah ka ti ᶵheu.
8. Thawngthanh: Khrihfabu program te kha tawi fiang tein thanh ding a si ko. Nain khuaza chim le pumpak hmuhnak le tonnak zong chim chih kan hmang. Voikhat cu Zotung Church nih Rev. Dr. Paul Toe Lung kha phungchim le Bawipa zanriah pek an fial. A tlun lai te a si. Laimi kan pumh cu suimilam 2 hrawng a si ko i, siarem tein caan ka hmang manh ko lai tiah aa ruah. An i pum cu a mikip nih thawng an thanh, biaherh an chim, hlasatu zong nih bia an chim ta ciammam i, suimilam 3 cung an rau cang. Amah phungchim caan a si cang i, a caan ngeihmi a tlawm tuk cang caah minute 15 lawng phung ka chim lai i, Bawipa zanriah cu ka’n pe manh ti hna lai lo, cu lo ahcun ka vanlawng nih ka zuantak sual lai a ti hna. An pumpak siaherh le thawngthanh a tam tuk ruangah a biapi ngaimi Bawipa zanriah hman an tlolh ai. Pulpit cung hi mah siaherh bia, i phising nak, mah feeling langhternak ah kan hmang i, a poi ngai. Kan rian kan fiang lo.
9. Laitlang tlawnnak kong/America kong chim: Laitlang lei ka va tlung i, Agape Baptist Church ah minute 20 phung ka chim. Ka phungchim dih in upate nih “Na phungchim a tawi tuk, America kong te hna na kan chim pah lo” an ka ti i, “pulpit cu America kong chimnak hmun a si lo cu ta” ka ti hna. Cun America ah ka rak kir i, CBMC ah phungchim an ka thiah. Pumh dih in upate nih “Ziah Laitlang kong hna na kan chimhpah lo ee” an ka ti. “Pulpit cu Laitlang kong chimnak a si lo cu ta! nan second program ah siseh ka ti i, sau nawnte ka chimh hna. Nai hrawng thawngpang ka theihmi cu “kan pastor cu Laitlang kong rumro a chim i, ngaih a nuam lo tuk” an ti. Pumh zongah thinhun bu le nuam lo bu in a ummi Laimi kan tam ngai cang.
Ruah Ding le Caihhmai Ding
Pathian kan biakning (worship service) le zatlang kong (social issue) hi kan cawh tuk cang.Mirang zong nih an cawh lo, Laitlang lei zong nih an cawh lo. Cucaah atu lio kan hruaimi hna kan fale nih Pathian biak an hmuhning le hmanning a fil chin lengmang kho. Ruah awk ngai a simi issue ah ka ruah.
Cucaah Zatlang pumh tonak (Social meeting) kan ti hnga maw? kan herh ko rua. Pathian biaknak pumhnak(Worship service) pinah zatlang pumhnak (Social meeting) khi adang tein ngei kho usihlaw, duh tawk in caan hman a si hnga. Consultation bantuk zong tuah usih, hawikomhnak zong tuah kho usih!
Kan siaherhmi langhternak zong ngei kho usih! Abiana ah, kan pumh cu zarhpi chun 1:00-3:00 Pm tiang a si ahcun, zanlei 7:00 Pm ah Zatlang pumhnak (Social meeting) tuah usihlaw, Laitlang tlawnnak kong, pumpak siaherhmi, ruahnak icheuhnak, cawnpiaknak le ihawikomhnak tbt a phunphun kan tuah hnga. Laitlang lei upat deuhmi kan pale an rak kan tlawn caan ah kan tuah pah tawn. Khikhi cu issue pakhat lawng hna a si. Atu cu zei issue poh zalawng tein ceih le chim a si hnga. Hi zong hi sau tuk loin caan hman thiam a hau ngai hnga. Mino le nu zong i tel khawh ve dingin. Zeitindah nan ruah?
---------------------------------
Chinchiah
1. Hi capar hi ramdang ummi Laimi Krihfa nih rel le theih ding tlak ngai a si caah, catialtu nawl peknak in ka blog ah ka chiahmi a si. A donghnak "Ruah Ding le Caihhmai Ding" timi zawn te khi a tlangpi hme ka van vuahmi dah ti lo cu, chapmi a um lo. Catialtu tial ning te in biafang le ruahnak tar an si.
-Rev. Dr Hai Vung Lian blog i lakmi
