Aug 29, 2017

Laiholh/Laica Ai hrawmmi Chinmi Vialte nih Vawleipi Theih In Laiholh "Than Kan Thlah Cang Lai"


Salai Thomas Lian Thihlum

Lairam Acozah nih "Laiholh le Laica" A Nunter Cang. Laiholh cu Vawleipi Theih In Cawithlir Cang Hna U Sih. Lairam Acozah tiah atu leklek ka chim tawnmi cu Lai Autonomous District Council(atu Mizoram chung ummi) LACD pengkulh khi a si. Cu pengkulh i an khua ngan bikmi cu Lawngtlai khuapi si. Lairam Acozah fek tein a dirnak a si. LADC nih Laifa kan tlau tuk cang Laimi kan si ahcun kan Laiholh le kan Laica kan thiam hrimhrim a hau timi lungput dikfel he Lawngtlai District le hmunkip Lai House umnak poh ah Laica cawnnak kan thawk cang lai an ti. Aa hngilh pengmi Lai miphun cu a hung i hlau cang. Cucaah hmunzakip Laihritlai vialte hna Chinram siseh, Chinrawn, ramleng ummi le LADC(Mizoram), Bawm-Laimi vialte hna nih kutsih in kan Caholh kongah kan dirt'i hna a herh tuk lio a si. Cucaah Lai pasal biartung let in hmunkip ummi Laimi vialte nih chawva le thlacamnak he i bawm lulhmalh cio in Laica hi papek in cawng cio t'han hna usih tiah kan sawm hna.

Micheu nih Lawngtlai District ti zong in theih a simi Lai Autonomous District ah hin Milu : 89000 hrawng an um i, Laimi hi 70000 hrawng an si. Cu Laimi 70000 hrawng ahcun 40% nih hin Laiholh an thiam. Cun, Micheu nih Saiha District tiah theihmi Mara Autonomous District chung ahhin milu: 65000 hrawng an um ve i, Laiholh hmangmi hi milu 20000 hrawng an um. A dang poh cu Mizo le Laimi(Mara Laiholh) holh dang hmang an si. Mara hi Laihritlai chung an si bantukin Laiholh he aa hlat/t'hen kho an si lo.(Mara hi Laimi an si ve). Mizoram chung hmun dangdang ah Laimi tamtuk an um rih, cu vialte hna cu milu zeizat ti ka hlathlai kho rih lo. Nain fiang ngai in Aizawl le Lunglei District le Champhai District le Serchip District ahhin Laimi tampi an um hna ti cu Cat'ialtu pa nih ka va hmuh bal hna. Cucaah, Lunglawmh awk tuk a simi cu Lawngtlai District Laifa LADC Officials nih Laica cawn dih dingin an fehtermi nihhin tuchun in techin fapar tiang Mizoram chung ummi Laimi vialte lungfimnak a pek hna lai i, Pathian pekmi kan Caholh Laiholh dawh le Laica t'anhnak dawtnak cu a nganter chinchin t'han lai caah Pathian min thangt'hat si ko seh.

Chinmi lakah Laiholh aa hrawmmi hna hi milu zong in kan tam ngaingai kan umnak hmunhma zong a kau ngaingai nain Caholh ah "fektlaih" kan ngeih lo tikah kan hawidang Chinmi dang sin ah mah Caholh thiam lo bik kan si tawn. Mizoram chung um Laimi tampi cu Lai lungput zahpi in Laiholh Laica an rak philh. Tuni tiang Laimi sinak zahpi mi tampi an um rih hna. Cu lawng si loin khuachak lei Laimi tampi zong Kawlrawn kan khuasaknak ah Laiholh thiam ti lo in le Lai lungput zong ngei kho ti loin a tlaumi Gangaw peng le Kalay-Kabaw hrawngah tampi an um ve. Mah hi zeiruang ah dah a si? Laica dawtnak taktak kan rak ngeih lo caah a si ko. Cucaah chanthar Mino hna nih Laiholh Laica kan dirpi t'han cang lai. Laica na dawt taktak a si ahcun Laiholh in holh law atu bak ahhin uar colh law Laiholh in holh cu thawk colh ko. Dawtnak cu ningzahnak le t'ihnak a ngei lo. Laiholh kan dawt taktak i kan tlaihchan taktak lio caan hi kanmah le kanmah ah kan i zum kan i lungsi ngam caah miphun dang nih an kan zoh cho lio cem le an lungthli in an kan hmaizah lio cem caan a si. Cucaah Laica cu tuk lekpek si loin "t'anh" hna usihlaw daw cio hna usih.

"Lairam Cozah LADC kan ngeih khawhnak kan miphun identity hi biatak tein dirpi i lungrep a ngeimi miphun, vawlei Khuaza ummi Laihritlai Chinmi Laiholh aa hrawm khomi hna he rian a t'uanti khomi miphun le van arfi bang a ceu vemi miphun si ve dingin in Laimi kan Pale hna nih hruai an kan timh cang" tiah Salai Lahnim nih a lunglawmnak cakuat a t'ial. Lai Cozah Executive Committee (Cabinet Meeting) nih LADC Staff pawl Laiholh cawng ding in biakhiahnak an rak tuahpi cang hna. Atu hi Lawngtlai peng Sianginn zongah Laica cawn a si cuahmah bangin, atu ralai mi 31 August 2017 in hin LADC Officials chung cu Laica cawn thawk taktak a si cang lai. LADC Cozah nih Laica a cawng duh lomi cu zohsawh lo ding action laak dingin nawl a chuah cang.

Cu lawng siloin: A ralai mi November 23-26, 2017 ah khin a sunglawi tuk dingmi International Chin Youth Conference cu Lairam khuapi Lawngtlai ah tuah a si lai ti theih a si. Cu kong he pehtlai in LJCBC Pastor Malian Vuangtu nih "Inntek ah Lairam Jesus Christ Baptist Church nih a don lai. Inntek Bu nih i timtuahnak hram a thawk cuahmah cang. September thla thawk khin Conference ngeihnak ding Innpi (Pandal) sak a thawk lai. Hi Conference nih aa tinhmi cu vawlei hmunkip i Chin miphun hna mui i tonnak kan ngeih i, pakhat le pakhat thazaang kan i pek i, atu nakin fek deuh in i funtomnak kan ngeih khawh naklai ca i tuahmi a si. Hi conference i tlangtaar (theme) ding cu 'Unity' (John-17:21) ti a si lai" tiah ICYC biaruahnak group ah a t'ial. Chinram lei in CACC GS Dr. Lal UK nih "Tukum a ralai mi November 23-26,2017 i Lawngtlai khuapi(Mizoram)ah tuah dingmi International Chin Youth Conference (ICYC) ahhin ramchung in mino a tlawmbik 500 kal kho dingin timhlamhnak kan ngei" tiah The ChinLand Post ah a chim. Atu ICYC ahhin ramleng lei in Europe in siseh, Australia le American in Mino zeimawzat an ra lai, Chinram Matu peng lei in siseh. Cun, a bik in Bangladesh ummi Bawm-Laimi zong member tling an si bantukin an ra lai. Kawlrawn le Chinrawn lei in a va zawhmi zong an um lai caah vawleicung Chin mino nih sullam ngei tukmi an hman dingmi ni le caan a si lai. International Chin Literature Society nih tawlrelmi a si bangin ICLS nih Lai Cauk, Lai Movie le Lai hla tampi chuah chinchin khawhnak ding lamsialtu a si hrim lai tiah ruahchannak zong ngeih a si. Thlaza cam in bawm hna usih.

Bia donghnak ah: International Chin Literature Society nih atu bantuk a voikhatnak International Chin Youth Conference khawmpi hi a timhtuahmi a si caah a bik in "India, Bangladesh, CACC(Chinland) le ramleng a ummi Chinmi vialte kan dihlak pehtlaihnak ngeih i, kan Laiholh, kan Laica le kan nunphung t'hanchoter ding" kha aa hmuitinhmi a si. CBCUSA in Rev. C. Duh Kam nih "Pathian nih a kan pekmi kan Laica le Laiholh cu a t'hangcho ve cang lai. A t'hancho nakding caah kan dihlak nih rian kan ngei cio hna" tiah a chim. Cucaah Unau Laihritlai hawikom dawtmi hna kan Chin miphun a him khawh nakhnga kan Caholh hi a thar in t'anh hna usih. Kan thlacamnak le kan chawva kan Miphun nih a herh. Atu in thawk u sih. Atu hin i hlimhhlau hna u nih. Caholh dawt cu Miphun dawt a si. Amen.

Lairam cu kan Ram ee
Laiholh cu kan thaw ee
Laica cu kan nunnak tluk ee
Pathian pekmi kan Laiholh cu ee
An tia hlei lo ee
Mi phun dang holh nihcun
Laiholh cu e
A lennak ram kau tuk e
An ngaw lai lo e
Holh phun dang nihcun e
Kan humhaak chinchin rih ko lai
Kan Laica kan Laiholh cu ee
Vawlei dongh tiang in ee
Kaa lawm.

Ch:
-ICLS Group Mail
-Online ka halmi-Salai Lahnim
- ICYC facebook group
- Lawngtlai future group
- LADC Statement.

Bia kilh: (Lawngtlai District hi hlan liopi in Laimi pupa hna nih rak tlakmi Ram a si. Lairam a si. Nain British nih ramri a cheu tikah Mizoram(India) chungah a khumh. Lawngtlai District Laimi hna nih Caan saupi an nuhrin holh Laica an rak cawn lo caah miphun hramsihnak ah an thazaang a rak der tuk. Atu cu an hung i hlau cang. Lawngtlai District hi Lairam Acozah fek tein a dirnnak a si. Lai Autonomous District Council tiah nawl a ngeimi pengkulh an si. An caah thlaza campiak hna usih. Ka t'ial palhmi um cun Cat'ialtu mawh siseh.)